بوئینگ ۷۲۷ هواپیمای جت مسافربری بزرگی است که شرکت بوئینگ از سال ۱۹۶۳ می‌ساخت. این هواپیما بسیار موفق و محبوب بود و بسیاری از شرکت‌های هوایی چند فروند از آن را در ناوگان هوائی خود داشتند تا جائیکه رکورد فروش مدل ۷۲۷ به عنوان بیشترین مدل فروخته شده در تاریخ هواپیمایی در سالهای آغازین دهه ۱۹۹۰ توسط مدل ۷۳۷ شکسته شد. هواپیمائی ملی ایران نیز چند فروند از این هواپیما را خرید و هنوز هم علیرغم اینکه وعده خارج کردن 727 ها، قبل از سقوط هواپیما در ارومیه داده شده بود همچنان چند فروند از این مدل هواپیماها در خطوط پروازی ایران استفاده می شود. ناگفته نماند که بوئینگ ۷۲۷ اولین هواپیمای جت هواپیمائی ملی ایران بود که گویا هنوز هم در ایران تاریخ مصرفش تمام نشده است.

این یک هواپیمای سایز متوسط، با بدنه باریک و سه موتوره‌ است. بوئینگ ۷۲۷ دارای ۳ موتور جت است که دوتای آنها در دو سوی قسمت عقب بدنه، و سومی زیر دم هواپیما نصب است. هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ برای مدتی طولانی، محبوبترین هواپیمای مسافربری در دنیا بوده ‌است. برای اولین بار این هواپیما در دهه ۱۹۶۰ چند سال پیش از خواهر بزرگتر و مشهورتر خود یعنی بوئینگ ۷4۷ به پرواز در آمد. حتی زمانی که مدل ۷۴۷ در دهه ۱۹۷۰ وارد بازار شد، شرکتهای هواپیمایی بین المللی هنوز خواستار ۷۲۷ بودند. دلیل دیگر محبوبیت مدل ۷۲۷ این بود که این هواپیما می‌تواند محدوده متنوعی از پروازها با مسافتهای مختلف را پوشش دهد. برای مثال پروازهای اروپا، آفریقا، آسیا، استرالیا، آمریکای شمالی، جزایر کاریسبی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی را می‌توان نام برد.
یکی از دلایلی که به این هواپیما توانایی فرود آمدن در باندهای فرودگاهی کوچکتر را می‌دهد طراحی منحصر به فرد بالهای آن است. مدل ۷۲۷ می‌تواند سطح بالهای خود را با باز کردن باله‌های کوچک پشتی تا دو برابر افزایش دهد و به این ترتیب با ثبات و پایداری قابل توجهی در سرعتهای پایین پرواز نماید. در عین حال ۳ موتور قدرتمند این هواپیما، امکان برخاست سریع از روی باند را به این مدل می‌دهد. ۷۲۷ از آخرین هواپیماهایی است که نیاز به مهندس پرواز دارد، در حالی‌که در بیشتر هواپیماهای مسافری امروز وظایف مهندس پرواز را سیستم‌های کامپیوتری انجام می‌دهند.

بوئینگ 727 حتی برای شرکتهای باربری هوایی و چارتری نیز محبوبیت داشت. شرکت Federal Express با استفاده از 727 در سال 1975 در واقع آغازگر بهره برداری از این مدل در صنعت Cargo بود. شرکتهای هواپیمایی دیگر نیز نظیر Carnival Cruiselines از این هواپیما برای جابجایی مسافران و باربری هوایی استفاده نموده اند. هواپیمای بوئینگ 727 به حدی محبوبیت پیدا کرد که گاهی از آن به عنوان DC-3 عصر هواپیمایی یاد می شد، به این معنی که 727 هواپیمایی قابل اعتماد و تطبیق پذیر و همه کاره بود که اصلی ترین بخش ناوگان بسیاری از شرکتهای هواپیمایی را تشکیل میداد.
اولین نسخه این هواپیما در سال ۱۹۶۳ پرواز کرد. برای چندین دهه این هواپیما بیشترین تولید هواپیماهای مسافربری در دنیا را داشت. تا زمان پایان تولید این هواپیما در سال ۱۹۸۴ در مجموع هزار و ۸۳۱ تولید شد. این هواپیما گنجایش حمل ۱۶۳ تا ۱۸۹مسافر و یا ۱۹ هزار و ۴۰۰ کیلوگرم بار مفید را دارد. علاوه بر پروازهای داخلی شعاع متوسط این هواپیما برای پروازهای بین المللی نیز استفاده شده ‌است. بطوریکه بسیاری از شرکتهای هوایی حمل و نقل هوایی و شرکتهای چارتر از این هواپیما بهره گرفته‌اند.

۷۲۷ موفقیت خود را به دلیل توانایی بالایی که در عمل کردن در پیست‌های کوتاه دارد به دست آورده ‌است. به همین علت شرکتهای هواپیمایی موفق شدند با کمک این هواپیما، شهرهای کوچک و توریستی را به شهرهای بزرگ متصل کنند. بوئینگ ۷۲۷ همکاری بسیار موفقی با شرکت‌های هواپیمایی در سراسر دنیا داشته ‌است چرا که توانائی فرود آمدن در باندهای فرودگاهی کوچکتر را داراست و در عین حال مسافتهای متوسط را می‌تواند طی کند. این توانایی در هواپیمای مدل ۷۲۷ باعث شده تا شرکتهای هواپیمایی قادر باشند مسافران و توریستها را از شهرهای پر جمعیت که فرودگاه‌های کوچکی دارند به مقاصد توریستی در سراسر دنیا جا به جا نمایند.

در پایان قرن بیستم، هواپیمای بوئینگ 727 هنوز بخش قابل توجهی از ناوگان هوایی بسیاری از شرکتهای هواپیمایی آمریکایی را به خود اختصاص داده بود. ولی وقایع گوناگونی این محبوبیت را به تدریج کم رنگ تر کرد. شاید وضعیت اقتصادی پس از حوادث ۱۱ سپتامبر را بتوان یکی از مهمترین این وقایع نام برد که بیش از همه بر صنعت هواپیمایی ایالات متحده تاثیر گذار بود. بیشتر شرکتها به سراغ هواپیماهای دوموتوره می‌رفتند تا بتوانند از این طریق در مصرف سوخت صرفه جویی کرده و هزینه‌های خود را کاهش دهند که در این رابطه بسیاری از این شرکتها ۷۲۷ خود را از سرویس خارج کردند و آخرین نمونه ۷۲۷ رسما در سال ۲۰۰۳ از رده خارج شد.
البته در حال حاضر ۷۲۷ هنوز در شرکتهای هواپیمایی تازه کار و کوچکتر و شرکتهای باربری و چارتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به تازگی به عنوان وسیله شخصی و خصوصی در امر حمل و نقل و جا به جایی مطرح شده است. در عین حال همه روزه USPS (سرویس پست ایالات متحده) از این مدل برای حمل محموله‌های پستی هوایی از شهری به شهر دیگر استفاده می‌نماید.

تا سال ۲۰۱۰ این مدل هواپیما روی هم رفته ۳۲۵ پیشامد را به ثبت رساند که از این شمار ۱۱۰ مورد سانحه هوایی سقوط (۳ هزار و ۷۰۴ مورد مرگ) و ۱۷۸ مورد هواپیما ربایی (دربرگیرنده ۳۴۵ مورد مرگ) بود. علل گوناگونی برای این سوانح هوایی که تماما مربوط به بوئینگ 727 می باشد اعلام شده‌اند. برای نمونه:
- در ژوئن ۱۹۷۵ یک پرواز Eastern Air Lines به بر اثر انفجار سرنگون شد.
- در فوریه ۱۹۸۵ یک پرواز شرکت ایبریا ایرلاینز پس از برخورد با آنتن تلویزیون در لحظه فرود در بیلبائو دچار سانحه شد.
- در مارس ۱۹۸۶ یک پرواز شرکت مکزیکانا به دلیل گرم شدن بیش از اندازه تایرها در لحظه بلندشدن، در بلندی ۲۹ هزار پایی آتش گرفت. در اثر انفجار تایر چرخ اصلی، لوله‌های سوخت پاره شدند و به سیستم برق و هیدرولیک آسیب رسید.
- در مارس ۱۹۸۸ یک ۷۲۷ متعلق به شرکت آویانکا بدلیل خطای انسانی خلبان در میان کوهها سرنگون شد.
- در ۲۷ نوامبر ۱۹۹۶ پرواز ADC Airlines خلبان مهار پرواز را از دست داد.
- در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۳ یک ۷۲۷ چارتر بخاطر اضافه بار سرنگون شد.
- در ۲ ژانویه ۲۰۱۰ یک 727 متعلق به شرکت Congolese در شرایطی که اساسا نیاز به تعمیر داشت در لحظه بلند شدن بر روی باند سرنگون شد.
- در ۹ ژانویه ۲۰۱۱ یک فروند ۷۲۷ متعلق به شرکت ایران ایر در مسیر پروازی تهران ارومیه سقوط کرد. این هواپیما به دلیل بدی آب و هوا با یک ساعت دیرکرد از تهران به سوی ارومیه پرواز کرده بود.
 

منبع:برترین ها